Ana Sayfa
YENİ TASARIMLA KARŞINIZDAYIZ YENİ TASARIMLA KARŞINIZDAYIZ
YENİ TASARIMLA KARŞINIZDAYIZ YENİ TASARIMLA KARŞINIZDAYIZ
www.topav03.com MANŞET Haber
Tarihte yerlesim alani olarak M.Ö. 1437 yilina kadar uzanan Emirdag ve çevre topraklari Hititler, Lidyalilar, Persler, Helenler, Romalilar ve Bizansari konuk edip büyük uygarliklarin kurulmasina misafirlik yapmistir. Islam Arap ordularinin Istanbul’u almak amaciyla yaptigi sefer ve akinlarin yol güzergahinda bulunan devrin en büyük sehirlerinden ve askeri öneme haiz AMMÜRIY’ye ( Amorion-Hisarköy). Ilk defa Abbasiler devrinde Harun Resit’in ikinci oglu Mu’tasim tarafindan 838 yilinda zapt edilmistir. Daha sonralari’da Selçuklu Sultani’da Alparslan’nin beylerinden EMIR AFSIN Anadolu’nun fethi amaciyla Ahmet Sah ile birleikte düzenledigi seferle Amoriom’a ulasip aldigini 1068 yilinda Sultan Alparslan’a bildirdi. Emirdag ve çevresinin Tûrklesmedeki ikinci ve en önemli basamagi 1116 yilinda Bizanslilarla yapilan BOLYBOTUM (Bolvadin) Savasinda alinan yerlere Türkmenlerin yerlesmesiyle baslamistir. Yöreye ilk yerlesen Oguzlarin Bozoklar kolundan BAYAT Boyuna mensup kabilelerdir. (Yine bu savas ile Selçuklu Sultan Ordusu Bolvadinin güneyindeki çekildigi daglara Sultandagi, Emir Mengücük’ün çekildigi daglara Emirdaglari isimlari verilmistir.) En büyük yerlesim hareketini 1522 yilinda Osmanli Imparator’lügna katilan DULKADIROGLULARI Beylegi bünyesinde olan Yeni il ve Halep Türkmenlerin konar göçer olarak Anadoluya yayilmasiyla birlikte baslamistir. Emirdag merkez kasaba ve köylerine ilk yerlesen asiret, MORCALI TÜRKMEN asireti’dir. Ilçe merkezinin ilk sahibi CIRGIN TÜRKMENLERI, bu asirete baglidir. Ikince olarak KARABAGLI ASIRETI, 1691 – 1696 yillarindaki iskân kanunu ile gelmislerdir. Davulga, Bademli v.b. köy ve kasabalardaki asiret, 28 köy kurmustur. Üçüncü olarak 1729 yilindan sonra Yeni il ve Halep Türkmen MUSACALI cemaatlarindan ÇILLI, INCILI, GACERLI, merkeze; OSILI, CABERLI, TANBURACI, HACI FAKILI da köylere yerlesmistir. Dördüncü olarakda yine Yeni il ve Halep Türkmenlerinden ALCI, KILIÇLI, BOYNU-YOGUNLU ve DEMIRÇILI TÜRKMEN asiretleri, ve Türkmen asiretleri disinda KARAKE ÇILI, SARIKEÇILI, HORZUMLU, ALKAEVLI, YÖREGIRLI, KARATEKELI, AT ÇEKENLI YÖRUKLERI muhtelif köylere yerlesmistir. Yörede ilk iskân olarak Kemerkaya (Çugu), Avdan mevkii, Eski GÖMÜ Köyü, Yozgatören düsünülmûs ise de CIRGIN KÖYÜ (su anki Emirdag)’ne yerlesilmistir. 1851 yilina kadarki kayitlarda CIRGIN KARIYESI, MUSLUCA NAHIYESI olarak anilan merkez, 1864 yilinda Sultan Abdülaziz’in çikartirdigi vilayet kanunu ile eyalet sistemine son verilmistir. 1867 yilinda Hüdavendigar (*) vilayeti kurulunca Emirdag ilçe olmus. Ve Sultan Abdülaziz’e ithafen AZIZIYE adini almistir. Ilçe 1932 yilinda ise güneyindeki Emirdaglarinin adini alarak EMIRDAG olmustur COGRAFI DURUMU Ilçe, Ege Bölgesinde yer alir. Ilçenin yüzölçümü 221.261 hektardir. Afyonkarahisar' a 66.6 Km, Eskisehir' e 110 km, Izmir' e 378 Km, Ankara' ya 195 km olup Konya' ya ise 195 km uzakliktadir. Kuzeyde Eskisehir’e Bagli Çifteler ve Han, doguda Konya iline bagli Yunak ve Çeltik ilçesi ile Eskisehir iline bagli Sivrihisar, güney tarafinda Afyon iline bagli Bolvadin ve Sultandag, batisinda Afyonkarahisar iline bagli Bayat ilçesiyle komsudur. Yer sekilleri Genel olarak Ilçe düz bir yapiya sahiptir. Kuzey ve dogusunda oldukça genis ovalar yer almaktadir. Ilçeyi güneyde Emirdaglari çevreler. Emirdaglarinin en yüksek tepesi olan Emirdede Tepesinde yükseklik 2.295 m. ulasir. Ilçenin Kuzeyinde bulunan Adaçal Tepesinin (1.259 m.) eteginde ve çukur bir arazide kurulan Emirdag’ in deniz seviyesinden yüksekligi de 983 m. dir. Iklim Ege Bölgesinin uç kisminda kalan Ilçede Iç Anadolu Bölgesine yakin olmasi nedeni ile daha çok karasal iklim hüküm sürmektedir. Yazlar sicak ve kurak, kislar soguk ve yagisli geçmektedir. Yillik yagis miktari 482,6 mm dir. Yillik en yüksek kar örtüsü 85 cm' dir. Ortalama karla kapli oldugu gün sayisi 42' dir. En düsük isi -10, En yüksek isi ise 37.6 dir. Bitki Örtüsü Ilçenin üzerinde bulundugu alanlar 6. sinif topraklar olup, bitki örtüsü bakimindan fakirdir. Ilçenin yüzölçümü 2.213 Km2 dir. Bu arazinin 129.347 hektari ekilebilir arazi, 48.301 hektari ekime elverisli degildir. 32.494 hektari ormanlik ve fundalik, 11.119 hektari çayir ve meradir. Ekilebilir arazinin 20.409 hektari sulanmaktadir, geriye kalan ekilebilir arazinin 108.938 hektarinda ise sulama imkani yaratilabilir. Hububat üretiminde Arpa, Bugday ve Seker Pancari ön siralari almaktadir. Son yillarda çiftçiler tarafindan yonca üretimine de agirlik verilmeye baslamistir. Hayvancilik halkimizin ana geçim kaynaklarindan biridir. Mera ve besi hayvanciligi seklinde yapilmaktadir. Emirdag yaylalarinin hayvancilik yönünden önemi büyüktür. Merkez ve civar köylerden yaz aylarinda hayvancilikla ugrasanlar yaylaya çikarlar. Akarsulari Ilçeye bagli Hamzahacili Köyü hudutlarindan çikan ve Sakarya nehrini besleyen Pinarbasi suyu önem arz etmektedir. Bunun yaninda Yarikkaya Köyünde çikan fazla önemi olmayan Yarikkaya suyunu da sayabiliriz. Emirdag ovasi yeralti suyu bakimindan zengindir. Hamzahacili Köyünden çikan Pinarbasi suyu ile alti köyün arazisi sulanmaktadir. YÖRESEL GIYIM KUSAM Kilimleriyle ünlü Emirdag’in Türk tekstil sanatlarinda ilgi çeken alanlarindan biri de islemeleridir. Bu tebligde amaç Emirdag merkez yanisina Yenikapi, Suvermez, Evsinli, Salihler, Karacalar, Bademli, Örenköy ve Emirdag Yaylasinda yapilan malzeme, teknik, konu, biçimlendirme, renk, kompozisyon özellikleriyle tanitmak ve böylece bir grubunu belgelemektir. Burada sergilenecek parçalarla en erken örnekleri Osmanli Imparatorluk Döneminde 19. yüzyila ve 20. yüzyilin ilk çeyregine tarihlenebilen islemelerle agirlikli olarak Cumhuriyet Dönemine ait olanlardan bazilarini bilim ve sanat dünyasinin yararina sunmaktir. Yurdumuzda il ve yörelerine göre halk oyunlarinda günlük Türk giysilerinin disinda kalan eski giysilerin yer almasi bir gelenek olarak sürdürülmektedir. Mahalli giysilerinizde efe, zeybek, kabadayi, kizan, seyinan, aga gibi giysilerin de bazi parçalari oyun giysilerimizde görülmektedir. Bu yörede yasayan halkin çogu Türkmen asiretinden olusmaktadir. Kadin Giysileri Göynek : Özellikle sari bürümcük veya sile bezi denilen kumastan bol, yakasiz, önden dügmeli bir giysidir. Kalçalari örtecek uzunlukta, yanlari ufak islemelidir. Salvarin disinda kalir. Halk arasinda kara boyali göynek de denir. Salvar : Kirmizi desenli kumastan dikilir. Salvarin içine bazi yörelerimizde kaput bezinden yapilmis ayrica bir salvarin giydigi de görülür. Her yerde olmasa bile yanlarinda islemeler vardir. Belden topuga kadar uzanir. Zibin : Bazi yörelerimizde cepken de denilmektedir. Bir adi da kolçakli zibindir. Bazilarinin kol agizlarinda hayvan figürü oldugu görülmektedir. Gögüs altinda tek dügmelidir. Kollari ve önü hep islemelidir. Birlak : Emzikli kadinlar kullanir. Zibinin üzerinden bele kadar takilir. Boyundan ve sirttan baglanir ve gögüs üstü siki asagisi boldur. Kadinin rahatça çocugunu emzirmesini saglar. Ipek basma veya parça kumastan dikilir. Kusak : Salvarin üstünde bele arkadan baglanir. Arkadan üçgen görünümü verir. Kumasin belli bir özelligi yoktur. Pestemal : Boyuna çizgili ipekli kumastan yapilmis ve bel büzgülüdür. Arkadan öne sarilir. Belden 3-4 cm. genislikte kola geçecek kismi vardir. Dizin altina kadar uzanir. Önde iki katlidir, büzgüleri bele esit aralikli sekilde dagitilir ve kolun arkasindan baglanir. Kusagin salvarin bollugu potluk verir ve günlük giysi olarak kullanilmaktadir. Alaca : Pestemalin baska bir türüdür. Alakoyun yününden kadinlar kendileri dokurlar. Önce koyunun yünü incecik igrilir, kök boyasi ile yikanir ve yumak yapilir. Misirlara sarilir ve dögende dokunur. Düz veya baklava seklindedir. Çorap : Kadinlar çesitli motiflerden ördükleri çoraplari giyerler. Motifler kadinin iç dünyasini yansitir ve üzerine çarik giyilir. Bas: Çuhadan yapilmis kirinizi fesin üzerine çeki adi verilen islemeli oyali, pullu örtü takilir. Fes üzerine iki sira altin dizilir. Buna "Penz" adi verilir. Fesin tepesinde (tam ortasinda) tepelikj denilen gümüsten bürgüyü tutacak aksesuar vardir. Üzerinde "Neil" veya "bürgü" adi verilen örtü bulunur. Bazi yörelerde ardina pullu çiçek takilir. Pullu çiçek : Puldan ve kuru karanfilden yapilir. Karanfiller islatilarak iplige dizilir ve ufak boncuklarda bulunur. Pullu çiçegin dik durmasi kadinin mutlulugunu, zülüfle birlikte sarkmasi evlenmek istedigi anlamina gelmektedir. Tak i: Gök boncuktan altin veya gümüsten takilar takilir. Her genç lciz gümüs küpe takar, ayrica kuru karanfil ve çiçeklerle bezenmis kolyeler takilir. Bunlarin arasinda paralar bulunur. Genç kiz ve kadinlarda özenle takilan zülüfler vardir. Ancak yasli kadinlarda birakilan zülüf pek hos karsilanmaz ayiplanir. Üç etek : Genelde kina gecelerinde giyilir. Özellikle dikine çizgili kumastan yapilir. ikisi önde, biri arkada olmak üzere 3 tane etek den yapildigi için bu adi alinistir. Üç etek'e "Enteri" de denilmektedir. Yirtmaçlari ve öne gelen dilimleri bulunur. Simli ipekle veya kaytanla islenir. Erkek Giysileri Emirdag yöresinde özellikle erkek giysilerinde efe, kizan ve zeybek giysileri önümüze çikmaktadir. Eski giysilerde Afyonkarahisar'li erkeklerin basinda fes, fesin üzerinde ince koyu renkli sarik, üzerine de yine koyu renkli yazma baglarlar ve yanda dügümleyerek omuz üzerine düsürürlerdi. Bazilarinda yarim kilodan fazla agirlikli olan püskül de sallanirdi. Erkegin tamamen saçlari kesilir ve saç gözükmezdi. Içte içlik (islik) kullanilir üzerine kolsuz bir yelek giyilir ve kusak içine sokulur, önden ilikli yapilir ve dügmeleri iplikten olusur. Yelegin ilikli kullanilmasi gerekir. Onun üstüne kolu ve kol uçlari genis bir cepken giyilir, parmaklarin ikinci bogumuna kadar kol uzar. Cepkenin üzerinde de kolsuz bir cameden bulunur. Alt da bol kumasli kenarlari isli genis ve kisa bir salvar giyilir. Dize kadar uzanan bu salvar diz kapagi altina kadar uzanir. Içte bel kusagi beli siki tutmak için kullanilir. Dista salvar ve yelek cepken uçlari içine alacak genislikteki dis kusak kullanilir. Bunun içine gümüs tabaka (sigaralik) kehribardan sigara agizligi, saplari gümüsten islenmis kama ve yatagan veya çift kulakli adi verilen kesici silahlar bulunur. Ayrica yün, yapagi bol miktarda arasina sokulur. Üzerine tek bagla (kayisla) baglanan efe silahligi takilir. Mesinden yapilmistir. Göbek altindan gögüs bosluguna kadar bir genislikte olur. Vücudun yan kisimlarina kadar uzanir. Bu iki kismi ince arkadan tutturulmus tek kayis birlestirir. Üzerine yaglik (büyük el mendili) veya disa yarisi sarkacak biçimde silahlik üzerinden kusaga sokulur. Ayakta tozluk ile dizlik kullanilir. Bunlar uzun yün üzerine giyilir. Dizlik, diz kapagi altina kadar gelir ve ön kesiminde dizin yere temasi durumunda yerde bulunan çizici ve kirici seylerden korunmasi için kalkan gibi çikintili yapilir. Ayaklarda uzun konçlu, alti tabanli kundura veya küçük boylu mes gibi çizme kullanilmaktadir. Bazilarinda idonlar uzun olup, tozluk içine sokularak dizler örtülür. Digerlerinde ise, dizleri açikta birakan "topdon" giyilmektedir. Bir kismi da uzun agizli çizme kullanarak goncu diz kapaklarina kadar çikartir. Bu ayakkabi nedeniyle dizlik yada tozluk kullanilmamis olunur. Erkek giysileri; mavi, lacivert, dekani renkte çuha üstüne kay tan islenerek yapilmaktadir.
